SQL: Filtering and Sorting Data

Data များကို filter လုပ်ခြင်း နှင့် sorting စီခြင်း

ကိုယ်လိုချင်တဲ့ data အပိုင်းလေးတွေကိုပဲ သီးသန့်ရွေးထုတ်ဖို့နှင့် ရလဒ်တွေကို sorting စီဖို့အတွက် query တွေကို ဘယ်လို ပိုမိုတိကျအောင် ရေးရမလဲဆိုတာ လေ့လာကြရအောင်။

Concepts တွေကို ရှင်းပြဖို့အတွက် Products လို့ခေါ်တဲ့ နမူနာ table တစ်ခုကို အသုံးပြုသွားပါမယ်။

နမူနာ Products Table -

ProductID	ProductName	Category	Price	StockQuantity
1	Keyboard	Electronics	$79.99	150
2	Mouse	Electronics	$49.99	200
3	T-Shirt	Apparel	$25.00	500
4	Hiking Boots	Footwear	$120.00	80
5	Coffee Mug	Kitchenware	$15.50	NULL
6	Denim Jeans	Apparel	$89.99	250
7	Gaming Mouse Pad	Electronics	$25.00	300

ရလဒ်တွေကို filter ခြင်း - WHERE clause

record တွေကို filter ဖို့အတွက် WHERE clause ကိုအသုံးပြုပါတယ်။ သတ်မှတ်ထားတဲ့ condition (အခြေအနေ)ဖြင့် ကိုက်ညီတဲ့ row တွေကိုပဲ နောက်ဆုံးရလဒ်ထဲမှာ ရွေးထုတ်ပေးပါတယ်။

Syntax:

SELECT column_names
FROM table_name
WHERE condition;

Comparison Operator များ

WHERE clause ထဲမှာ condition ကို သတ်မှတ်ဖို့အတွက် အောက်ပါ comparison operator တွေကို အသုံးပြုပါတယ်။

Operator	Description	Example
=	Equal to	WHERE Category = 'Apparel'
<> or !=	Not equal to	WHERE Category <> 'Electronics'
>	Greater than	WHERE Price > 50
<	Less than	WHERE StockQuantity < 100
>=	Greater than or equal to	WHERE Price >= 79.99
<=	Less than or equal to	WHERE StockQuantity <= 200

ဥပမာ - ‘Electronics’ category ထဲမှာရှိတဲ့ ကုန်ပစ္စည်းအားလုံးကို ရှာပါ။

SELECT ProductName, Price
FROM Products
WHERE Category = 'Electronics';

ရလဒ် -

ProductName	Price
Keyboard	$79.99
Mouse	$49.99
Gaming Mouse Pad	$25.00

Logical Operator များ (AND, OR, NOT)

WHERE clause တစ်ခုတည်းမှာ Condition တွေကို ပေါင်းပြီး ရေးချင်တဲ့အခါ Logical Operator တွေကို သုံးနိုင်ပါတယ်။

• AND: သတ်မှတ်ထားတဲ့ condition အားလုံး မှန်ရပါမယ်။
• OR: condition တွေထဲက အနည်းဆုံးတစ်ခု မှန်ရင်ရပါပြီ။
• NOT: သတ်မှတ်ထားတဲ့ condition ရဲ့ ဆန့်ကျင်ဘက်ကို ရွေးထုတ်ပေးပါတယ်။

AND ဥပမာ - ‘Electronics’ category ထဲက ဈေးနှုန်း $50 ထက်များတဲ့ ပစ္စည်းတွေကို ရှာကြည့်ပါမယ်။

SELECT ProductName, Price
FROM Products
WHERE Category = 'Electronics' AND Price > 50;

ရလဒ် -

ProductName	Price
Keyboard	$79.99

OR ဥပမာ - ‘Apparel’ category ထဲမှာရှိတဲ့ ပစ္စည်းတွေ ဒါမှမဟုတ် ဈေးနှုန်း $30 အောက်နည်းတဲ့ ပစ္စည်းတွေကို ရှာကြည့်ပါမယ်။

SELECT ProductName, Category, Price
FROM Products
WHERE Category = 'Apparel' OR Price < 30;

ရလဒ် -

ProductName	Category	Price
T-Shirt	Apparel	$25.00
Coffee Mug	Kitchenware	$15.50
Denim Jeans	Apparel	$89.99
Gaming Mouse Pad	Electronics	$25.00

NOT ဥပမာ - ‘Apparel’ category ထဲမှာ မပါဝင်တဲ့ ပစ္စည်းအားလုံးကို ရှာကြည့်ပါမယ်။

NOT ကို IN နှင့်တွဲသုံးပြီး ‘Apparel’ category ကလွဲလို့ ကျန်တဲ့ category အားလုံးကို ရွေးထုတ်ပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

SELECT ProductName, Category
FROM Products
WHERE Category NOT IN ('Apparel');

ရလဒ် -

ဒီ query က Category column မှာ ‘Apparel’ လို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ T-Shirt နှင့် Denim Jeans ကလွဲပြီး ကျန်တဲ့ product အားလုံးကို ပြန်ပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ProductName	Category
Keyboard	Electronics
Mouse	Electronics
Hiking Boots	Footwear
Coffee Mug	Kitchenware
Gaming Mouse Pad	Electronics

ပိုပြီးအဆင့်မြင့်တဲ့ Filtering Keyword များ

SQL မှာ data filter တာကို တိုတိုနှင့်လိုရင်းဖြစ်အောင် လုပ်ပေးနိုင်တဲ့ တခြား keyword တွေလည်း ရှိပါသေးတယ်။

BETWEEN

ပေးထားတဲ့ တန်ဖိုးနှစ်ခုကြားက data တွေကို ရွေးထုတ်ပေးပါတယ်။ (အစနှင့်အဆုံးတန်ဖိုးတွေ အပါအဝင်)

ဥပမာ - ဈေးနှုန်း $50 နှင့် $100 ကြားမှာရှိတဲ့ ပစ္စည်းတွေကို ရှာပါ။

SELECT ProductName, Price
FROM Products
WHERE Price BETWEEN 50 AND 100;

IN

Column တစ်ခုအတွက် ဖြစ်နိုင်ချေရှိတဲ့ တန်ဖိုးများစွာကို တစ်ခါတည်း သတ်မှတ်ပေးပြီး data ထုတ်ယူနိုင်ပါတယ်။ OR တွေအများကြီးရေးရမယ့်အစားသုံးလို့ရတဲ့ အတိုကောက်ရေးနည်းတစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဥပမာ - ‘Footwear’ ဒါမှမဟုတ် ‘Kitchenware’ category ထဲက ပစ္စည်းအားလုံးကို ရှာပါ။

SELECT ProductName, Category
FROM Products
WHERE Category IN ('Footwear', 'Kitchenware');

LIKE

Column တစ်ခုထဲမှာ ကိုယ်လိုချင်တဲ့ ပုံစံ (pattern) တစ်ခုခုဖြင့် ကိုက်ညီတာကို ရှာပေးပါတယ်။ အောက်က wildcard character နှစ်မျိုးနှင့် တွဲသုံးရပါတယ်။

• % (စာလုံး မရှိတာ၊ စာလုံးတစ်လုံး ဒါမှမဟုတ် စာလုံးအများကြီးကို ကိုယ်စားပြုပါတယ်။)
  ဥပမာ -
  ‘K%’ ဆိုရင် ‘K’ ရဲ့နောက်မှာ ဘာစာလုံးတွေပဲလာလာ၊ စာလုံးဘယ်နှလုံးပဲရှိရှိ အကုန်ရှာပေးမှာဖြစ်ပါတယ်။
  ‘%s’ ဆိုရင် ‘s’ ရဲ့အရှေ့မှာ ဘာစာလုံးတွေပဲရှိရှိ၊ အရှည်ဘယ်လောက်ပဲဖြစ်ဖြစ် ရှာပေးမှာဖြစ်ပါတယ်။

• _ (စာလုံးတစ်လုံးတည်းကိုသာ အတိအကျ ကိုယ်စားပြုပါတယ်။)
  ဥပမာ -
  ‘_o_s’ ဆိုရင် ရလဒ်က ပထမနေရာမှာ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် စာလုံးတစ်လုံး၊ ဒုတိယနေရာမှာ o၊ တတိယနေရာမှာ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် စာလုံးတစ်လုံး၊ စတုတ္ထနေရာမှာ s ဖြစ်ရပါမယ်။

ဥပမာ - နာမည်မှာ ‘Mouse’ ဆိုတဲ့စာလုံးပါတဲ့ ပစ္စည်းကိုရှာပါ။

SELECT ProductName
FROM Products
WHERE ProductName LIKE '%Mouse%';

ရလဒ် -

ProductName
Mouse
Gaming Mouse Pad

IS NULL

Column တစ်ခုရဲ့ တန်ဖိုးက NULL ဟုတ်မဟုတ် စစ်ဆေးဖို့အတွက်အသုံးပြုပါတယ်။ = NULL ဆိုပြီး သုံးလို့မရပါဘူး။

ဥပမာ - လက်ကျန်အရေအတွက် မသိရတဲ့ (NULL ဖြစ်နေတဲ့) ပစ္စည်းတွေကို ရှာပါ။

SELECT ProductName, StockQuantity
FROM Products
WHERE StockQuantity IS NULL;

ရလဒ် -

ProductName	StockQuantity
Coffee Mug	NULL

ရလဒ်တွေကို sorting စီခြင်း - ORDER BY

ရလာတဲ့ရလဒ်တွေကို အစဉ်အတိုင်းဖြစ်စေ၊ ပြောင်းပြန်အစဉ်ဖြစ်စေ စီဖို့အတွက် ORDER BY clause ကိုအသုံးပြုပါတယ်။

• ASC: Ascending order (အစဉ်အတိုင်း A-Z, 0-9) စီပေးပါတယ်။ ဒါက default sorting ဖြစ်ပါတယ်။
• DESC: Descending order (ပြောင်းပြန်အစဉ် Z-A, 9-0) စီပေးပါတယ်။

Syntax:

SELECT column_names
FROM table_name
ORDER BY column_name [ASC|DESC];

ဥပမာ - ပစ္စည်းအားလုံးကို ဈေးအများဆုံးကနေ အနည်းဆုံးဖြစ်အောင် စီပါ။

SELECT ProductName, Price
FROM Products
ORDER BY Price DESC;

ရလဒ် -

ProductName	Price
Hiking Boots	$120.00
Denim Jeans	$89.99
Keyboard	$79.99
Mouse	$49.99
T-Shirt	$25.00
Gaming Mouse Pad	$25.00
Coffee Mug	$15.50

Multi-column Sorting

Column တစ်ခုထက်ပိုပြီးတော့လည်း စီလို့ရပါတယ်။ ပထမ column ဖြင့် အရင်စီမယ် ပြီးတော့ ပထမ column မှာ တန်ဖိုးတူနေတဲ့ row တွေကို ဒုတိယ column ဖြင့် ထပ်စီပေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဥပမာ - ပစ္စည်းတွေကို category အလိုက် (A-Z) အရင်စီပြီး၊ category တူတဲ့ပစ္စည်းတွေကို ဈေးအများဆုံးကနေ အနည်းဆုံးဖြစ်အောင် ထပ်စီပါ။

SELECT ProductName, Category, Price
FROM Products
ORDER BY Category ASC, Price DESC;

Limiting Results - LIMIT clause

query ကနေပြန်ပေးမယ့် row အရေအတွက်ကို ကန့်သတ်ဖို့အတွက် LIMIT clause ကိုသုံးနိုင်ပါတယ်။ ဒါကို ORDER BY နှင့်တွဲပြီး ထိပ်ဆုံး (top) ဒါမှမဟုတ် အောက်ဆုံး (bottom) record အရေအတွက် ဘယ်လောက်ပြမလဲဆိုတာမျိုးမှာ အသုံးများပါတယ်။

မှတ်ချက် - Database system တွေပေါ်မူတည်ပြီး ရေးပုံရေးနည်း ကွာနိုင်ပါတယ်။ LIMIT ကို MySQL နှင့် PostgreSQL မှာသုံးပြီး SQL Server မှာတော့ TOP ကိုသုံးပါတယ်။

Syntax:

SELECT column_names
FROM table_name
[WHERE/ORDER BY]
LIMIT number;

ဥပမာ - ဈေးအကြီးဆုံး ပစ္စည်း ၃ ခုကို ရှာပါ။

SELECT ProductName, Price
FROM Products
ORDER BY Price DESC
LIMIT 3;

ရလဒ် -

ProductName	Price
Hiking Boots	$120.00
Denim Jeans	$89.99
Keyboard	$79.99